17 sene önce bugün Türk ve Yunan F-16’ları havada çarpıştı

Bundan 17 sene önce, 23 Mayıs 2006’da, Ege Denizi'nde, Türk ve Yunan savaş uçakları havada çarpıştı. Türk ve dünya gündemini belirleyen olayda, Yunan pilot Kostas İliakis hayatını kaybederken Türk Pilot Üsteğmen Halil İbrahim Özdemir fırlatma koltuğunu kullanarak atlamayı başardı.

F-16 uçaklarının çarpışması, 23 Mayıs 2006’daki Hürriyet gazetesinden detaylarıyla anlatıldı:

TÜRK VE YUNAN SAVAŞ UÇAKLARI İT DALAŞINDA ÇARPIŞTI

Ege Denizi'nde it dalaşı yapan Yunan ve Türk savaş uçaklarının çarpıştığı açıklandı. Türk pilotun kurtulduğu bildirildi. Türk savaş uçağının pilotu Kıdemli Üsteğmen Halil İbrahim Özdemir kurtuldu. Yunanlı pilot ise hayatını kaybetti.

Olay saat 12.48'de Ege Denizi'nin güneyinde Yunanistan'ın Rodos Adası'nın 35 mil açığında, uluslararası hava sahasında meydana geldi. Balıkesir'deki 9'uncu Ana Jet Üs Komutanlığı'nda konuşlanan 192'nci Filo'ya ait 4 savaş uçağı bu sabah saatlerinde planlı açık deniz görevi için önce Dalaman'a intikal etti.

Dalaman'daki askeri meydandan saat 12.00'de önce 2 F- 16C tipi tek kişilik savaş uçağı havalandı. Yaklaşık 20 dakika sonra 2 F- 16C daha kalktı. Akdeniz ve Ege'nin uluslararası hava sahasında planlı açık deniz görevini yapan Türk savaş uçakları Yunanistan'ın Kerpe Adası açıklarına ulaştığında, Girit Adası'ndan Türk uçaklarını önlemek üzere Yunan Hava Kuvvetleri'ne ait F- 16 uçakları havalandı. Yunan uçaklarının bölgeye intikali ve Türk uçaklarını önleme girişimiyle havada ‘it dalaşı’ başladı.

YUNAN PİLOT HAYATINI KAYBETTİ

Pilotların limitlerini zorladıkları ‘it dalaşı’ sırasında, birbirine üstünlük sağlamak için füze kilidi atmaya çalışan 1 Türk ve 1 Yunan savaş uçağı çarpıştı. Bu uçaklar Ege Denizi'nin sularına çakılırken, Türk savaş uçağının pilotu Kıdemli Üsteğmen Halil İbrahim Özdemir, fırlatma koltuğunu kullanarak atladı. Türk Dışişleri Bakanlığı, çarpışmada kaybolan Yunan pilotun hayatını kaybettiğini duyurdu. Bakanlık "Yunan pilotun hayatını kaybettiğini üzüntüyle öğrenmiş bulunuyoruz" açıklaması yaptı.

TÜRK PİLOT HASTANEDE

Türk Hava Kuvvetlerine mensup F-16 uçağı ile Yunanistan Hava Kuvvetlerine mensup F-16 uçağının Ege ve Akdeniz'in uluslararası hava sahasında çarpışması sonucu sağ olarak kurtarılan Pilot Üsteğmen Halil İbrahim Özdemir, Fethiye'ye getirilerek Devlet Hastanesinde tedavi altına alındı. Özdemir’in hastaneye getirilirken uçaktan atlayış sırasında boynunda yaralanma meydana geldiği görüldü. Çarpışmadan sonra saatteki hızı ortlama 800-900 kilometre olan uçaktan fırlatma koltuğunu kullanarak çıkan Üsteğmen Özdemir’in paraşütünün boynuna dolanarak yaralanmanın meydana geldiği belirtildi.

KURTARMA EKİPLERİ BÖLGEDE

Kazadan hemen sonra havada bir paraşüt görüldüğü bilgisi hem Türk hem de Yunan pilotlar tarafından merkezlerine iletildi. Her iki ülkedeki üslerden pilotlara dönmeleri emri verildi. Dalaman'dan havalanan 4 uçaktan önce 2'si, bir süre sonra da diğer 2 uçaktan 1'i askeri alana dönerken, bölgeye iki ülke de arama kurtarmak ekipleri sevketti. Dalaman'da uçakların kalkışı ve dönüşünü, Dalaman Havalimanı'na bir görev için giden DHA muhabirleri görüntüledi.

Kaza sırasında bölgeden geçen Panama bandıralı bir Türk ticaret gemisi, havada tek paraşütü görerek, Sahil Güvenlik'le irtibata geçip arama kurtarmaya katılacağını bildirdi. Kısa süre sonra Pilot Kıdemli Üsteğmen Özdemir, Türk gemisi tarafından kurtarıldı.

KURTULAN PİLOT GEMİDEN ALINDI

Türk pilot Kıdemli Üsteğmen Özdemir'i almak için İzmir Çiğli 2'nci Ana Jet Üs Komutanlığı ile Aksaz Deniz Üssü'nden özel eğitimli kurtarma ekipleri bölgeye intikal etti. Çiğli'den kalkan, özel arama kurtarma personel ve ekipmanına sahip iki As532 Mk1 Cougar helikopteri ile Aksaz'dan sevkedilen hücumbot, kısa sürede kaza bölgesine ulaştı.

Pilot Üsteğmen Özdemir, Denizcilik Müsteşarlığı Arama Kurtarma Merkezi'nin Türk Silahlı Kuvvetleri Arama Kurtarma Merkezi ile yaptığı ortak operasyonla Türk Hava Kuvvetleri'ne ait bir helikopterle ”Gazcentry” adlı gemiden alındı.

DALAMAN'DA HAREKETLİLİK YAŞANDI

Ege'de Türk ve Yunan savaş uçaklarının düştüğü haberinden sonra, Muğla'nın Dalaman ilçesinde bulunan Hava Meydan Komutanlığında arama-kurtarmaya yönelik hareketli saatler yaşandı.

Savaş uçaklarının düştüğü haberinin duyulmasından sonra, arama ve kurtarma faaliyetlerine yönelik çalışmalar başlarken, çok sayıda Türk F-16 uçağının da havalandığı görüldü. Bu uçakların kısa süre sonra Hava Meydan Komutanlığına döndüğü, ardından başka uçakların havalandığı gözlendi.

GENELKURMAY AÇIKLAMASI

Genelkurmay Başkanlığı’ndan bugün yapılan açıklamada şöyle denildi:

“Bugün (23 Mayıs 2006) Ege ve Akdeniz’in Uluslararası Hava Sahasında rutin eğitim uçuşu icra eden Türk Hava Kuvvetleri uçaklarına, saat 12.48 sularında Rodos Adası’nın 35 mil güneyinde Yunanistan Hava Kuvvetlerine mensup uçaklar tarafından önleme yapılmıştır.  Yapılan önleme sırasında Türk Hava Kuvvetlerine mensup bir F-16 uçağı ile Yunanistan Hava Kuvvetlerine mensup bir F-16 uçağı havada çarpışmış ve her iki uçak da düşmüştür. Türk Pilot Üsteğmen Halil İbrahim Özdemir sağ olarak kurtulmuştur. Olay ile ilgili incelemelere devam edilmektedir.”

UÇUŞ NATO'YA BİLDİRİLMİŞTİ

Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, çarpışmanın Rodos Adası'nın 35 mil açığında, uluslararası hava sahasında meydana geldiğini bildirerek, “Ayrıca bizim uçuşumuz, programlı bir uçuştu. NATO'ya da bildirilmiş bir uçuştu” diye konuştu.

Yunanistan'ın olayla ilgili iddiaları konusunda bir şey söyleyemeyeceğini kaydeden Gönül, “Bu, hukuki bir mesele. Biz kendimizi haklı görüyoruz” dedi. Gönül, Yunan pilotun durumu ile ilgili kendilerine ulaşan bir bilgi olmadığını belirterek, Türk pilotun ise sağ olduğunu ve şu anda bir ticari gemide bulunduğunu söyledi. Bakan Gönül, Türk Sahil Güvenlik botlarının, pilotu almak için gemiye gittiklerini sözlerine ekledi.

YUNANİSTAN: TÜRK UÇAĞI KURALLARI ÇİĞNEDİ

Yunanistan Genelkurmay Başkanlığından yapılan yazılı açıklamada, ”23 Mayıs 2006 tarihinde, saat 12.45'de uçak kazası meydana gelmiştir. Kazada, bir Yunan ve bir Türk savaş uçağı, Karpathos Adasının 21 deniz mili güneydoğusunda, Atina FIR hattı içinde havada çarpışmıştır” denildi.
 
Türk uçaklarının hava trafik kurallarını çiğnedikleri öne sürülen açıklamada, şunlar kaydedildi: “Uçuş planı sunmayan ve Girit Adasının kuzeyine doğru hareket eden bir RF-4 ve 2 F-16 Türk savaş uçağı üçlü kol halinde Atina FIR hattına girmişler, hava trafik kurallarını çiğnemişlerdir... “2 F-16 Yunan savaş uçağı, uluslararası hava taşımacılığı güvenliği için ICAO kuralları çerçevesinde tanımlama faaliyetinde bulunmuşlardır.”

Açıklamada, “tanımlama faaliyeti sırasında yapılan manevralarda, 27 bin feet yükseklikte bir Yunan ile bir Türk F-16 tipi savaş uçağının çarpıştıkları ve bölgeye düştükleri” belirtildi.

Yunanistan Genelkurmay Başkanlığının açıklamasında daha sonra şöyle denildi: “Milli arama kurtarma merkezi derhal harekete geçmiş, uçak, helikopter, donanma gemileri ve sahil güvenlik botları Atina FIR hattı içindeki bölgeye varmışlar ve ICAO kuralları çerçevesinde 2 uçağın pilotlarının kurtarılması çalışmalarına başlamışlardır. Panama bandıralı 'Gas Century' adlı Japon gemisi, uluslararası sularda, Karpathos Adasının güneyinde Türk pilotu kurtarmış, aynı anda Hava Kuvvetlerine ait Super Puma tipi helikopter de olay yerine ulaşmıştır.

"TÜRK PİLOT TEDAVİYİ KABUL ETMEDİ"

Yunanlı kurtarma görevlileri ile sahil güvenlik botunun kaptanı ile birlikte olay yerine varmışlar ve Türk pilota yardımda bulunmak üzere Panama bandıralı gemiye çıkmışlardır. Türk pilot, fiziksel durumunun iyi olduğunu ifade etmiş ve yardımı reddetmiştir. Türk tarafının talebi doğrultusunda, Türk pilotun olay yerine sonradan varan Türk helikopteri tarafından alınmasına izin verilmiştir. Yunanlı pilotun bulunmasına yönelik çalışmalar sürdürülmektedir.”

GÜL-BAKOYANNİ TELEFON GÖRÜŞMESİ

Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül ile Yunanistan Dışişleri Bakanı Dora Bakoyanni'nin, birisi Türk, diğeri Yunan iki F-16 savaş uçağının Ege'de çarpışmasını ele aldıkları bir telefon görüşmesi yaptıkları bildirildi.  Yunan devlet televizyonu NET, Gül'ün, çalışma ziyareti için Finlandiya'nın başkenti Helsinki'de bulunan Bakoyanni'yi telefonla aradığını duyurdu.

NET, görüşmede iki bakanın, bu olayın ikili ilişkileri olumsuz etkilememesi ümidini dile getirdiklerini ve sürekli temas halinde gelişmeleri yakından izlemeye karar verdiklerini belirtti. Bu arada, Yunanistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Yorgo Kumuçakos, Bakoyanni'nin gezisinin ikinci durağı olan Paris ziyaretini iptal ederek, Atina'ya döneceğini açıkladı. Yunan televizyonları, OECD toplantısı için Paris'te bulunan Başbakan Kostas Karamanlis'in bu olay üzerine Bakoyanni'yi arayarak, Atina'ya dönmesini istediğini duyurdular.

GÜL: BU TİP OLAYLARI ÖNLEMEK İÇİN ÇALIŞILIYOR

Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, Türk Hava Kuvvetlerine mensup bir F-16 uçağı ile Yunanistan Hava Kuvvetlerine mensup bir F-16 uçağının Ege ve Akdeniz'in uluslararası hava sahasında çarpışması konusunda, “bu tip şeyleri önlemek için güven artıcı faaliyetler üzerinde çalışıldığını” söyledi. Gül şöyle konuştu: “Uluslararası hava sahası içinde olan bir olay. İnceleniyor, 'nedir olay' diye. Genelkurmay başkanları da kendi aralarında konuştu. Ben de Yunan Dışişleri Bakanı ile konuştum. Olay ortada. Durum inceleniyor. Güven artıcı faaliyetleri biliyorsunuz, biz onun için artırmaya çalışıyoruz, bu tip şeyleri önlemek için.”