Dünya askeri harcamalarında 2018'de yaşanan 5 önemli gelişme

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) raporuna göre, dünya askeri harcaması 2017’den 2018’e yüzde 2.6 artarak 1 trilyon 822 milyar dolara ulaştı.

Rapora göre dünyada savunma harcamaları Soğuk Savaş sonrasının zirvesinde. Dünyada 2018'de silahlanma için harcanan toplam miktar küresel gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde 2,1'ini oluşturdu. 

ABD’nin savunma harcaması 2010’dan bu yana ilk kez arttı

ABD'nin askeri harcaması 2010'dan bu yana ilk defa arttı. ABD, 2018 yılında yüzde 4.6'lık artış ile 649 milyar dolar askeri harcama gerçekleştirdi. 

2018 yılında dünya genelinde silahlara harcanan toplam miktarın yüzde 36'sını tek başına ABD yapmış oldu.

SIPRI Silah ve Askeri Harcama (AMEX) program direktörü Dr. Aude Fleurant, ABD'nin askeri harcamalarındaki artışın, 2017'den itibaren Trump yönetiminin yeni silah alım programları uygulanmasından kaynaklandığını söyledi.

ABD'nin 2018'deki askeri harcaması, dünyanın en büyük savunma harcaması olmasına rağmen,  2010 yılına göre halen önemli oranda düşük bir seviyede. ABD, 2010 yılında 785 milyar dolar askeri harcama yapmıştı.

Çin'in askeri harcamaları 24. kez arttı

Çin’in son 23 yıldır artan askeri harcamaları 2018'de 24. kez artarak 250 milyar doları buldu. 1994'te 24 milyar dolar askeri harcama gerçekleştiren Çin, 2017'de 228 milyar dolar harcamıştı.

ABD'nin 1994 yılında 476 milyar dolar harcadığını ele alırsak, Çin'in askeri harcamalarındaki artış oranını daha net anlayabiliriz.

AMEX program araştırmacısı Dr. Nan Tian, Çin ve ABD'nin 2018'deki askeri harcamalarının, tüm dünyanın harcamasının yaklaşık yarısına denk geldiğine dikkati çekti.

2018'deki askeri harcamaların dünya genelinde artması da bu iki ülkede yaşanan artışın bir sonucu.

Çin askeri harcamalarındaki büyüme, ülkenin genel ekonomik büyümesi ile paralel ilerliyor. Çin, 2013'den beri GSYİH'nın yaklaşık yüzde 2'sini askeri harcamalara ayırıyor.

Hindistan, Pakistan’dan altı kat daha fazla askeri harcama yaptı

Hem Hindistan'ın hem de Pakistan’ın askeri harcaması, 1988’den bu yana genel olarak artıyor. Hindistan 2018'de, Pakistan’ın askeri harcamasından altı kat daha fazla harcadı.

Hindistan Hükümeti, 2018’de Pakistan’ın 11.3 milyar dolarına kıyasla savunma için 66.5 milyar dolar harcadı.

Hindistan’ın askeri harcamasında 2016’da yüzde 10 ve 2017'de yüzde 4.6'lık artış gerçekleşmişti. Pakistan’ın ise 2018'deki askeri harcamasında yüzde 10 artış oldu.

AMEX programı kıdemli araştırması Siemon Wezeman, Asya'daki ülkeler arasında ve Çin ile ABD arasında yaşanan gerilimlerin, bölgedeki askeri harcamaların büyümesinin ana nedenlerinden birisi olduğunu belirtti.

NATO’nun askeri harcamaları Rusya’ya paralel olarak arttı

NATO'nun 29 üye ülkesi, 2018'de savunma için 963 milyar dolar harcayarak dünya askeri harcamasının % 53'ünü oluşturdu.

NATO’nun kilit üyelerinin, ABD’nin Avrupa’daki NATO üyelerini askeri harcamalarını artırma çağrısına olumlu karşılık vererek 2018 yılında askeri harcamalarını artırdıklarını tahmin ediliyor.

Almanya, Fransa ve İngiltere'nin askeri harcamaları 2018'de önemli oranlarda artarken, Orta ve Doğu Avrupa ülkelerin askeri  harcamalarında da önemli artışlar gerçekleşti. 

Polonya'nın 2018'deki askeri harcaması yüzde 8.9 artarak 11.6 milyar dolara yükselirken, Ukrayna’nın harcamaları yüzde 21 artarak 3.6 milyar dolardan 4.8 milyar dolara yükseldi.

2018'de Bulgaristan, Letonya, Litvanya ve Romanya'nın da askeri harcamalarında önemli artışlar gözlemlendi.

AMEX programı kıdemli araştırmacısı Pieter D Wezeman, Orta ve Doğu Avrupa'daki artışların, büyük ölçüde Rusya'dan gelen tehdit algısından kaynaklandığını söyledi.

2018’de 61.4 milyar dolar askeri harcama ile altıncı sırada yer alan Rusya'nın askeri harcamalarında son iki yıldır düşüş yaşanması, Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri üzerindeki tehdit kaygısında bir azalmaya neden olmadı.

Orta Doğu ve Afrika harcamaları düşmeye devam ediyor

Afrika kıtasında toplam savunma harcaması, 2018’de ortalama yüzde 8,4 düştü. Orta Doğu’daki toplam harcama ise yüzde 1,9 oranında azaldı.

AMEX araştırmacısı Alexandra Kuimova, düşüşü temel olarak Suudi Arabistan’ın harcamalarının düşmesine bağlıyor.

Azalan petrol fiyatları Suudi Arabistan'ın gelirlerinde düşüşe neden oluyor ve bu ekonomik küçülme askeri harcamalara da yansıyor.

Suudi Arabistan’ın 2018'deki savunma harcaması, yüzde 6.5'e denk gelen 4.6 milyar dolarlık düşüş ile dünya genelindeki en büyük düşüşü yaşadı.

Afrika kıtasında ise 2018'deki askeri harcamalarda Sudan'da yüzde 49, Angola'da yüzde 18 ve Cezayir'de yüzde 6.1 azalma meydana geldi.

Kuzey Afrika'daki askeri harcamalarda toplam yüzde 5,5'lik düşüşün en büyük nedeni, Cezayir’in askeri harcamalarındaki düşüş olarak kabul ediliyor.

Fas yüzde 0.1 artışla 3.7 milyar dolar ve Tunus yüzde 0.4 azalışla 844 milyon dolar askeri harcama gerçekleştirdi.