Havacılık Sevdalılarının Yeni Tutkusu: Model Uçaklar

TUSAŞ tarafından 2 ayda bir yayınlanan "TUSAŞ MAG" dergisinin 113. sayısında, TUSAŞ’ta Konfigürasyon Yönetimi Mühendisi olarak görev yapan Atay Kanıcı’nın maket uçaklardan kontrollü uçaklara uzanan serüvenini anlattığı “Havacılık Sevdalılarının Yeni Tutkusu: Model Uçaklar” başlıklı yazıya yer veriliyor.

"TUSAŞ MAG" dergisinin 113. sayısına, mobil uygulamamızın dergi bölümünden ücretsiz olarak ulaşabilirsiniz.

Dergide yer alan “Havacılık Sevdalılarının Yeni Tutkusu: Model Uçaklar” başlıklı yazıyı, takipçilerimize sunuyoruz:

“Havacılık Sevdalılarının Yeni Tutkusu: Model Uçaklar”

Uçak olarak tanımlanan cisimlerin belirli ölçeklerde küçültülerek olușturulmuș uçma yeteneğine sahip kopyaları olan model uçaklar, uçmak için gerekli özelliklere sahip. Çeșitli yöntemlerle gökyüzüne tașınan bu uçakların sevdalıları ise bir hayli fazla.

Mühendislik Genel Müdür Yardımcılığımıza bağlı Konfigürasyon Yönetimi bölümümüzde Konfigürasyon Yönetimi Mühendisi olarak görev yapan Atay Kanıcı da model uçak tutkunlarından biri. Ailesinin merakı nedeniyle çok küçük yașta model uçaklarla tanıșan çalıșma arkadașımız, ilkokul yıllarında THK’nin Yap-Uçur kurslarında kullanılan flamingo uçağıyla tanıștığını ifade ediyor. Yine THK bünyesinde uçağın malzemelerini tedarik ederek, ilk uçan aracını yaptıktan kısa bir süre sonra oyuncak olarak tanımlanabilecek radyo kontrollü araçların yapımı ile ilgileniyor.

Model uçak dendiğinde herkesin aklına farklı șeylerin geldiğini belirten arkadașımız, sergilenmek amaçlı olarak olușturulan “model uçak”lara maket denmesini daha uygun bulduğunu, modelciliği ise belirlenmiș görevler kanalıyla ișlevler gerçekleștiren araçlarla uğrașmak hobisi olarak tanımladığını vurguluyor. Model uçakları da motorlu ve motorsuz olarak ikiye ayırmanın doğru olduğunu söylüyor.

“Motorsuz model uçaklara örnek olarak, basit denebilecek flamingo vb. modellerden bașlayıp, radyo kontrollü planör tiplerine kadar birçok uçağı örnek göstermek mümkün. Motorlu model uçak grubu ise en popüler ve çeșitli grubu temsil ediyor. Bu grup içinde ölçeklenmiș sivil ve askerî araçlar, radyo kontrollü olması için tasarlanmıș özel model tipleri, uçan araç görünümde olmayan ve ilkel motorlu hafif modeller ile kapalı alan modelleri vb. bulunur. Motorlu model uçakları en ilgi çekici özelliklerinden biri de bahsettiğim model tiplerinin aynı zamanda elektrik, yakıt vb. motor seçenekleriyle harmanlanabilir olmasıdır.

En fazla çeșitliliğin olduğu grup hiç șüphesiz elektrikli motora sahip olan model uçaklardır. Elektrikli modeller diğer motor tiplerine göre kullanım kolaylığı ve esneklik sağladığından bașlangıç için idealdir.” Sözleriyle model uçak gruplarını anlatan arkadașımız, model uçak ile uğrașmanın en zevkli tarafının modeli yapmak, tamir etmek ve geliștirmek olduğunu ifade ediyor.

“Çoğu modelci bu hobisini sürdürebilmek için evlerini mini birer atölyeye çevirmișlerdir. Lastik motorlu ve motorsuz modellerin birçoğu ahșap kullanılarak yapılır. Piyasadan alınabilecek benzer modellerin çoğu petrolden elde edilen polistirenden imal edilmiștir. Radyo kontrollü modellerde ahșap, polistiren yanında karbon, elyaf fiber vb. kompozit malzemeler de bulunabilir. Uçaktan tipi ve ișlevine göre bahsettiğim malzeme tipleri genișleyebilir. Modelciliğe yeni bașlayan bir birey de evinde kendi modelini kolayca tedarik edilebilecek malzemelerden imal edip, uçurabilir.”

Model uçaklarla ilgili ülkemizde verilen en iyi eğitimin THK’ye ait kurslar olduğunu belirten Kanıcı, kendisinin de eğitmenlik yaptığı bu kursların amacının, kolayca temin edilecek ve zararsız malzemeler kullanılarak, gençlere havacılığı sevdirmek, onları havacılık terimleriyle tanıștırmak olduğunu söylüyor. 2013 yılından bu yana birçok kișiye model uçak eğitimi veren Atay Kanıcı, bu kursların ailecek katılıp, keyifli zamanlar geçirilmesine vesile olduğunu ifade ediyor.

“Kalabalık bir meydanda model uçak uçurmak oldukça geniș bir izleyici kitlesi topluyor. Ancak modelcilik hobisinin Türkiye’de pahalı olması ve uçuș yapılacak uygun alanların az olması dolayısıyla pek fazla insan ilgilenmiyor. Model uçak etkinlikleri genelde küçük toplulukların hafta sonu eğlencesi șekilde faaliyetlerini sürdürüyor. Ancak son yıllarda Sivrihisar hava gösterileri ve TEKNOFEST gibi büyük ölçekli organizasyonlarda model uçaklar da yer almaya bașladı. Belki gelecekte sadece modelcilik üstüne festival düzenlenecek kadar geniș bir hayran kitlesi olușur.”

Ülkemizde, DBF (Design,Build and Fly) yarıșmasının Türkiye ayağı dıșında geniș çaplı yarıșmanın olmadığını belirten Kanıcı, DBF kapsamında sürdürülen kıyasıya mücadelenin ise daha çok lisans ve lisansüstü seviyesindeki öğrencilerin katılım sağladığı mühendislik temelli bir yarıșma olduğunu anlatıyor.

“Modelcilik bilgisinin șirket içinde yaygınlașması, bize birçok açıdan fayda sağlayacaktır. Öncelikle yürüttüğümüz projelerin modellerini yaparak birçok problemi çok daha erken görebiliriz. Model uçakların, uçuș testlerini birebir karșılayamayacak olsa da belirli konularda maliyet etkin geri bildirimler verebileceğini düșünüyorum.

Model uçaklar ayrıca, çok basit gibi gözükse de bir çocuk için havacılığı ellerinde tutmasının en kolay yoludur. Belki de havacılığın sihirli yanlarından biri budur. Bulunduğum kursların çoğunda çocuklarıyla beraber gelen aileler uçağın tamamlanarak, bir an önce uçması konusunda daha hevesli oluyorlar. Planları üzerinden bașlayarak bir uçağı bir araya getirmek ve onu uçurmak benim için șirketimizde çalıșmaya kadar uzanan bir serüvenin bașlangıcı oldu. Verdiğim eğitimlerde bașka insanların hayatlarında da böyle bir serüveni bașlatmıș olabileceğim ihtimali beni çok mutlu ediyor.”

Model uçak yapımının ilk bașların kullanılan malzemeden dolayı maliyetlerin oldukça düșük olduğunu da anlatan Kanıcı, ileriki seviyelerde bu maliyetlerin oldukça yükseldiğini ve bu maliyetlerin hobiye yani bașlayacakları düșündürdüğünü söylüyor.

“Çeșitli firmaların piyasaya sunduğu yap-uçur tipinde birçok model var. Bir hafta sonu eğlencesi olarak model uçak yapımına bașlanabilir. Yetișkin bireylerin kolaylıkla kendi kendilerine imal edebilecekleri seviye modeller var. Yetișkin bireyler kısa sürede gözlerini radyo kontrollü modellere çeviriyorlar. Uçan araçları kumanda ile kullanmanın kolay olmadığını belirtmek isterim. Radyo kontrollü model uçak satın almadan önce uçuș simülatörlerinde bolca zaman geçirmek gerekiyor. “Microsoft Flight Simulator”a benzer yapıda birçok model araç simülatörü bulunuyor. Simülatör kumandası ile tecrübe edindikten sonra uçurmaya bașlamak gerekir. Verdiğim eğitimlerde birçok insanın kumanda kullanımında zorlandığını belirtmek isterim. Simülatörde gerekli özgüvene ulaștıktan sonra ilk uçak olarak elektrik motorlu, üstten kanatlı, polistiren modelleri öneriyorum. Acemilik dönemindeki ufak kazalarda ve sert inișlerde dayanıklılık ve kolay tamir edilmesi açısından bu modelleri kullanmak daha mantıklı bir karar olur. Bu süreçte model yapan kișiyi en çok zorlayan noktalardan biri uçağın bakım ve idamesini öğrenmek oluyor. Çeșitli tamiratlar ve bakımlar yapılması gerektiğinde yedek parça tedariki ve alet-edevat parkı olușturulması gerekiyor.”